إِنَّمَا ٱلْمُؤْمِنُونَ ٱلَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ ٱللَّـهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ ءَايَـٰتُهُۥ زَادَتْهُمْ إِيمَـٰنًا وَعَلَىٰ رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ. ٱلَّذِينَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَمِمَّا رَزَقْنَـٰهُمْ يُنفِقُونَ - آیات ۲ و ۳ سوره مبارک انفال، قرآن الکریم
مؤمنان (فقط) همان كسانىاند كه چون خدا ياد شود دلهايشان بترسد و چون آيات او بر آنان خوانده شود بر ايمانشان بيفزايد و بر پروردگار خود توكل مى‌كنند. همانان كه نماز را به پا مى‌دارند و از آنچه به ايشان روزى دادهايم انفاق مى‌كنند.
در دو آیه شریف فوق الذکر خداوند عزوجل پنج صفت مومنان را به صراحت بیان کرده است که ترتیب رعایت و ظهور این صفات در مومن به همان ترتیب چینش در آیات می‌باشد.
ابتدا قلب انسان است که دچار لرزش شده و از عظمت خدای متعال خواهد ترسید که البته معنای این ترس در انتها ذکر خواهد شد. سپس با تفکر، تعقل و تدبر در آیات الهی بر ایمانش افزوده خواهد شد و بر اثر این ایمان تنها به خداوند جل وعلا توکل خواهد کرد. پس از ظهور این سه صفت در درون انسان، دو صفت دیگر به شکل اعمال ظهور خواهند کرد که عبارتند از برپا کردن نماز تا حمد گوید خدای سبحان را و انفاق از آنچه که خداوند روزی قرار داده است، ممکن است این روزی مادی باشد و ممکن است معنوی باشد مانند علم و دانش و امثال آن. در نهایت و پس از ظهور این پنج صفت در انسان، وی به مقام مومن بالله نایل خواهد گشت.
در ابتدای آیه چهارم سوره مبارک فوق نیز چنین میفرمایند که أُو۟لَـٰٓئِكَ هُمُ ٱلْمُؤْمِنُونَ حَقًّا یعنی اینها مومنین حقیقی هستند، این آیه تاکیدی ست بر مبنا قرار دادن و ضروریت دارا بودن صفات ذکر شده برای نیل به درجه مومن بالله بودن.
در باب معنای ترس در ابتدای آیه دوم نیز باید عرض کرد ریشه واژه مومن، اَمن است به معنای رفع ترس، اطمینان و آرامش پس باید در باب تعیین مصداق برای ترس مورد اشاره در صفت اول مومن، ترس را به معنای درک عظمت و بزرگی نامتناهی خداوند در نظر گرفت نه ترسی از جنس ترس‌های مادی که تجربه کرده‌ایم. در اینجا منظور، ترسی ست که بر اثر درک بزرگی خداوند ایجاد شده است وگرنه یاد خداوند جز برای اهل خطا که از عِقاب خداوند بیمناک خواهند شد، موجبات کسب آرامش است چنانکه در آیه ۲۸ سوره مبارک رعد می‌فرماید أَلَا بِذِكْرِ ٱللَّـهِ تَطْمَئِنُّ ٱلْقُلُوبُ، بدانید که فقط با یاد خدا قلب‌ها آرام می‌گیرد.